शिक्षण हरवलं, धर्म फुलला — ही केवळ एका पिढीची नाही, तर राष्ट्राच्या भविष्याची वेदनादायक शोकांतिका आहे.

24/10/2025

7

📚 शिक्षण हरवलं, धर्म फुलला — आणि Education चं मूळ विसरलं

शिक्षणाच्या आईचा गो : एक काळाचं नग्न भेदक सत्य

शिक्षणाच्या आईचा गो!
हा शाप आज आपल्या समाजाने स्वतःवरच घातला आहे. जिथे ज्ञानाच्या देवीचं पूजन थांबलं, तिथे अंधश्रद्धेचे देव उभे राहिले. लोक मंदिरांसाठी लाखो देणग्या देतात, पण शाळेच्या छपरासाठी हात पुढे करत नाहीत. शिक्षणाचा मान गेला, आणि धर्माचं मानधन वाढलं.

आज शाळा शिक्षकांच्या पगारावर उभ्या आहेत, पण विद्यार्थ्यांच्या ज्ञानावर नाहीत. शिक्षणाचं मूल्य राहिलं नाही, कारण ज्ञानाचं देवत्व आपण गमावलं आहे. ही फक्त व्यवस्था नाही, तर संपूर्ण संस्कृतीची आईचं पोट चिरून टाकणारी वेदना आहे — शिक्षणाच्या आईचा गो!

Education = Edu + Care

“Education” हा शब्द लॅटिनमधून “educare” पासून आला आहे, ज्याचा अर्थ आहे “to nourish, to foster, to bring up” — म्हणजे मुलांचे मन, बुद्धी आणि व्यक्तिमत्व योग्य प्रकारे पोसणे, संवर्धन करणे आणि योग्य दिशेने वाढवणे.

आज शिक्षण व्यवस्थेत हे मूळ तत्त्व जवळजवळ हरवले आहे. शिक्षकांना पगार आहे, वर्ग आहेत, पण मुलांच्या मनात ज्ञानाचा प्रकाश नाही. कोचिंग क्लासेस, परीक्षा आणि गुण यावर भर देताना, खरा पोषण आणि संवर्धन बाजूला पडले आहे.

समाजातील विरोधाभास

लोक मंदिरासाठी रस्त्यावर उतरतात, धर्मासाठी मोर्चे काढतात, आरक्षणासाठी सभा घेतात — पण शिक्षणासाठी एकही घोषणा ऐकू येत नाही.
शाळा फक्त नावापुरत्या आहेत, तर कोचिंग क्लासेस म्हणजे गुणांची विक्री करणारे व्यवसाय बनले आहेत. शिक्षण आता सेवा नाही, तर व्यवसाय आहे.

लोकांना मंदिराच्या आरतीचा वेळ माहिती आहे, पण मुलांच्या अभ्यासाचा वेळ माहीत नाही.
आरक्षणासाठी सभा होतात, पण शिक्षणासाठी सभा कोणी घेत नाही. समाजाला नवा देव मिळाला — पैसा, आणि नवा धर्म मिळाला — कोचिंग.

आज शाळा नाहीशा होत आहेत, गावोगाव शासकीय शाळा बंद पडत आहेत, पण कोचिंग क्लासेस झपाट्याने वाढत आहेत. कारण ज्ञानाची तहान कमी झाली आणि स्पर्धेची भूक वाढली.

विचार करा आणि कृती करा

मंदिरासाठी देणग्या देता, पण शाळेसाठी का नाही?

आरक्षणासाठी मोर्चे काढता, पण शिक्षणाच्या गुणवत्तेसाठी का नाही?

शिक्षकांना पगार आहे, पण विद्यार्थ्यांना प्रेरणा का नाही?

आपल्या समाजाला खरा बदल हवे असेल, तर शिक्षणाला आदर द्यावा लागेल, मुलांना खरे पोषण मिळावे लागेल.